Παρασκευή 5 Ιουνίου 2009

μιλώντας για φως

«Κατά βάθος είμαι ζήτημα φωτός»
Γ. Σεφέρης

Το βιβλίο του Γ. Γραμματικάκη «Η αυτοβιογρααφία του φωτός», περιγράφει με απλά λόγια την συναρπαστική περιπέτεια της επιστήμης και τις σύγχρονες απόψεις για την γένεση και την εξέλιξη του Σύμπαντος. Επιλέγονται από το βιβλίο, κάποιες σκέψεις και αναφορές του συγγραφέα από την τέχνη και την ποίηση γεμάτες φως. Ο συγγραφέας, όπως δηλώνει εξάλλου, είναι ερωτευμένος με το φως και παροτρύνει να διαβαστεί το βιβλίο του «πρώτα με τον νου και ύστερα ή παράλληλα με την ψυχή».

"Στην αρχή το φως
Και η ώρα η Πρώτη
που τα χείλη ακόμα στον πηλό
δοκιμάζουν τα πράγματα του κόσμου.
Οδ. Ελύτης

«Είναι φανερό ότι η Μεγάλη Έκρηξη, η στιγμή δηλαδή της δημιουργίας του Σύμπαντος, δεν είναι εύκολο να περιγραφεί. Ούτε με βάση την εμπειρία μας, ούτε όμως και με όρους επιστημονικούς. Μόνον η ποίηση έρχεται κάποτε αρωγός, και με τα λόγια του Μπόρχες δίδει την δική της εκδοχή της κοσμογονίας:

Ούτε σκοτάδι ούτε χάος. Στο σκοτάδι
πρέπει να υπάρχουν μάτια για να βλέπουν πως υπάρχει
όπως και για την σιωπή και για τον ήχο αφτιά
όπως χρειάζεται ο καθρέφτης τη μορφή που περιέχει.
Ούτε χώρος ούτε χρόνος.
Το μεγάλο ποτάμι του Σκοτεινού Ηράκλειτου
δεν έχει αρχίσει την αμετάκλητη ροή του
που από το παρελθόν ξεχύνεται στο μέλλον,
που από τη λησμονιά κυλάει στη λησμονιά.
Κάτι που υποφέρει. Κάτι που ικετεύει.
Και ύστερα η ιστορία του κόσμου. Τώρα.»

René Magritte. The Empire of Lights.
(εξώφυλλο του βιβλίου)

«Η αρχική αίσθηση που αφήνει αυτός ο έξοχος πίνακας είναι ρεαλιστική και οικεία. Σε δεύτερη όμως ματιά, συνειδητοποιεί κανείς τον παράλογο χαρακτήρα του. Ένα φωτισμένο νυκτερινό σπίτι και οι αντικατοπτρισμοί του συνυπάρχουν με το γαλάζιο του ουρανού και το φως της ημέρας! Ο ίδιος ο Μαγκρίτ, έδωσε την ακόλουθη ερμηνεία. «Το τοπίο μας κάνει να σκεφτόμαστε τη νύχτα, ο ουρανός την ημέρα. Κατά τη γνώμη μου, αυτή η ταυτόχρονη παρουσία της ημέρας και της νύχτας έχει την δύναμη να εκπλήσσει και να γοητεύει. Αυτή τη δύναμη την ονομάζω ποίηση»

Για το χρώμα:

«..Το χρώμα λοιπόν που βλέπουμε αποτελεί μια σύνθεση που οφείλεται τόσο στις ιδιότητες του λευκού φωτός όσο και του ίδιου του αντικειμένου...»

Το Γαλάζιο ήρεμο, γλυκό και αγγελικό
Το Πράσινο αβρό και πικρό
Το Κόκκινο ώριμο, ζεστό και βίαιο
Το Κίτρινο γυαλιστερό και άγουρο
Το μενεξεδί διάφανο, στοχαστικό και μακρινό.»
(Ιδιότητες που αποδίδει στα χρώματα ο Ν. Χατζηκυριάκος Γκίκας)

«Και τι θα γίνει αυτό το φως
όλο που αναδιπλώνεται και ξεχειλίζει
και κυλάει παντού
σε μιαν αδιάκοπη άμπωτη,
σαν να μη χωράει.
Νικηφόρος Βρεττάκος»

«Από το πάρκο στη Μυροβόλο
Το μηχανάκι αστράφτει στον ήλιο
Αντανακλά το χαμόγελό σου
Και με διαλύει στο φως.
Χειμερινοί Κολυμβητές»

«Κι όταν δομήσουμε βωμό για το Αόρατο φως
Μπορεί εκεί πάνω να αποθέσουμε τα μικρά φώτα
Για τα οποία η όρασή μας έγινε.
Κι ευχαριστούμε Σε ότι σκότος μας θυμίζεις φως.
Ω Φως Αόρατο, ευχαριστίες Σού δίνουμε
Για την μεγάλη σου δόξα!
T.S. Eliot»

Κι αυτό το βιβλίο γεμάτο φως, όταν διαβάζεται, παρακαλείς να μην τελειώσει, όπως και η ιστορία του φωτός.

32 σχόλια:

Νηφάλια Μέθη είπε...

να σμιγουν τα χρωματα των στιγμων και να γινεται Φως στα ματια..!

φιλι αποθυμιας και αγκαλια μεγαλη :)

Άστρια είπε...

@Νηφάλια Μέθη μου,

Πόσο χαίρομαι που σε βλέπω!!
Ναι, όπως τα λες είναι, γιατί το φως στα μάτια είναι η ίδια η ψυχή όταν χαίρεται..

Κι από μένα μια αγκαλιά αγάπης:))

mareld είπε...

Άστρο μου και φεγγάρι μου, μαργαριτάρι μου!!!


"΄Εχω΄ κλείσει τα μάτια
για ν' ατενίζω το φως"

mareld είπε...

Αστεράκι μου!

Μούσκεψαν..τα μάτια μου.. αλλά με έκανες να ψιθυρίζω..

"άκου τι όμορφα που τραγουδάει η βροχή, τι όμορφα που τραγουδάει η καρδιά μας.Τ'όνειρο δε μουσκεύει στη βροχή" αγαπημένος Ρίτσος

Σε ευχαριστώ πολύ..πολύ..

Φιλάκια καληνύχτας!

logia είπε...

Αν η ζωή μας ήταν φως και χρώμα πόσο καλύτερη θα ήταν...
Αν προσπαθούσαμε λιγάκι να τη φωτίσουμε, να τη ζεστάνουμε, να τη χρωματίσουμε...
Καταπληκτική ανάρτηση!!!

Mariela είπε...

Αχ το χρώμα και το φως....
μεγάλοι έρωτες και οι δύο....
Φιλιά
καλό ΣΚ.

Nobilis είπε...

Εξαιρετική ανάρτηση.
Συγχαρητήρια και
Ευχαριστούμε :-)

Ανώνυμος είπε...

αδύνατο να διαβάσεις αυτό το βιβλίο με το νου, αδύνατο, υπέροχη θεματολογία

Olga είπε...

Τι όμορφη πρόκληση για μελέτη,σκέψη, ,ποίηση, ονειροφανρασία! Πάλι τα κατάφερες
Αστρια, να με συγκινήσεις...
Καλό ΣΚΔ...

kikop80 είπε...

Φως...
που τόσο μας λείπει πια.....
Είθε ο Απόλλωνας ο Φοίβος να μας χαρίσει απλόχερα το λευκό του...

Καλοκαιράκι και τίποτε άλλο δε σου'ρχεται στο μυαλό παρά ο ήλιος!!!!

Αααααχ.....


Καλημέρα Άστρια!!!

Άστρια είπε...

Καλησπέρα φίλοι μου,

Χαρισμένη σε σας άλλη μία επιλογή του συγγραφέα:

"το φως στις δέκα το πρωί έρχεται όλο πλάγια
εκεί που ήταν οι χείμαρροι και ξαναζωγραφίζει
τους κήπους πάνω στο νερό νά'χουν σκαλί
δεμένη βάρκα και μια θάλασσα γυαλί..."
(Διονύσης Σαββόπουλος)

Και καλό καλοκαιράκι, γεμμάτο φως:))))

Άστρια είπε...

@mareld:

Ξεχωριστή μου mareld, ξεχωριστά τα λόγια σου όλα, γεμμάτα φως!!

Και ναι, "το όνειρο δε μουσκεύει στη βροχή" μένει πάντα μέσα μας να ομορφαίνει τα μονοπάτια της βροχής, όπως κάνει ένα μικρό ουράνιο τόξο.

Σ' ευχαριστώ πολύ πολύ,
Σε φιλώ:))))

marianaonice είπε...

Καταπληκτική παρουσίαση!!
Λες και το διάβασα ήδη!!

"Στην αρχή το φως
Και η ώρα η Πρώτη
που τα χείλη ακόμα στον πηλό
δοκιμάζουν τα πράγματα του κόσμου"

Αχ αυτό το φως πόσο μας έλειψε στη σκοτεινή εποχή που βιώνουμε...

Καλό Σ/Κ άστριά μου φωτεινή και μενεξεδένια!!!
:)))

Άστρια είπε...

@logia:

Σ' ευχαριστώ πολύ logia, Ναι, θα ήταν πολύ πιο όμορφη η ζωή. Βέβαια πρώτα πρώτα από όλα το φως! Τα άλλα όλα ακολουθούν. Τόσο απλά:)

Άστρια είπε...

@Mariela:

Σε πιστεύω, σε πιστεύω!!

Πώς θα μπορούσε εσύ να μην είσαι ερωτευμένη με το φως και το χρώμα;! Αλλά κι εκείνα φαίνεται να είναι μαζί σου:)

Άστρια είπε...

@Χαμομηλάκι μου,

Σ'ευχαριστώ πολύ για το σχόλιό σου:)
Χάρηκα τόσο, μα τόσο, που πέρασες!

Άστρια είπε...

@ηλιογράφος:

« Μου είπε ότι το βιβλίο του
ονομαζόταν η Βίβλος της Άμμου,
διότι όπως η άμμος, ούτε το βιβλίο
είχε αρχή ή τέλος.
Μπορχες»

Σ' ευχαριστώ ηλιογράφε. Ίσως έχεις δίκηο για το διάβασμα του βιβλίου. Ίσως γιατί έτσι, χωρίς νου, παραδομένος στην ψυχή του, αρμόζει να πλησιάζει κανείς και το φως και να γίνεται μέρος του.

Άστρια είπε...

@Olga:

Σ' ευχαριστώ πολύ Όλγα!
Κι εσύ με συγκίνησες με το σχόλιό σου:)))

Άστρια είπε...

@Kikop:

Πολύ χάρηκα που σε βλέπω μετά άπό τόσο καιρό kikop.

Μαζί σου!!!!

ψηφίζω φως και καλοκαιράκι:)))))

(ποιό κόμμα είναι αυτό αλήθεια; υπάρχει; θα υπάρξει ποτέ;)

Άστρια είπε...

@Marianaonice:

Μαριάννα μου, σ'ευχαριστώ πολύ. Αλήθεια όμως τίποτα δεν διάβασες, παρά μόνο έναν κόκο άμμου από το υπέροχο αυτό βιβλίο.
Συμφωνώ για τη σκοτεινή εποχή όμως το μόνο σίγουρο είναι ότι το φως δεν έσβησε ποτέ!
Σ' ευχαριστώ και για τις ευχές σου. -Αυτό το μενεξεδένια δεν ξέρω πώς το φαντάστηκες :))))

Σου αντεύχομαι Σ/Κ φωτεινό χαρούμενο, ροδόχρουν:))))

marianaonice είπε...

Χμ...
Το "άστρια" μου φέρνει στο νου το δειλό και βελουδένιο σαν το μενεξέ φως των άστρων που μόλις αχνοφαίνονται την ώρα που τα μενεξεδένια χρώματα του δειλινού βουλιάζουν στο μαύρο της νύχτας...
:))))

Άστρια είπε...

@Μαριάννα μου,

:)))))))
Πολύ φαντασία, αλλά αυτά έχουν οι αναμφισβήτητες ποιητικές φλέβες σου:)))
Εγώ το ροδόχρουν το έβαλα για τα μαγουλάκια του κοριτσιού του avatar σου και το χρώμα της αυγής:))
Επίσης επέλεξα ένα χρώμα που δεν θα μπορούσε να παρεξηγηθεί λόγω των αυριανών εκλογών:))))

dodo είπε...

Πολύ όμορφη αυτή η μικρή ανθολογία γιά το φως- ευχαριστώ!

Άστρια είπε...

@dodo, κι εγώ σ' ευχαριστώ για το σχόλιό σου:) Η "ανθολογία" βέβαια ανήκει στον συγγραφέα του βιβλίου και είναι κάτι απειροελάχιστο μπροστά στον πλούτο αυτού του βιβλίου.

b|a|s|n\i/a είπε...

πότε φως πότε σκιά. τι θα ήταν το φως χωρίς την σκιά και τι η σκιά χωρίς το φως. εκφράσεις μίας ισορροπίας που όταν την πλησιάζουμε γίνεται το μόνο (;) μας χρώμα πολύχρωμο.
καλή σου μέρα. όμορφη. πολύχρωμη.

KOSTAS είπε...

Να είσαι πάντα καλά Άστρια,
Το φως, η πηγή ζωής του ζωοδότη ήλιου, αλλά και το νερό, είναι από τα (τζάμπα)αγαθά του πλανήτη μας, που τα πληρώνουμε κάθε ημέρα και ακριβότερα.
Αγαπώ το φως και γι αυτό κάθε μέρα χαίρομαι και απολαμβάνω την ζωή.

panagiota είπε...

Ligos ilios vgike to proi,tora fysaei kai o ouranos einai etoimos na staksei.
Alliotiko edo to fos!!!
Alla esto kai to elaxisto apo ayto kanei to prasino xroma poy plymirizei ayton ton topo na lampei...
Kalispera kai polla filia Asteraki apo enan prasino synnefiasmeno vorra...

Άστρια είπε...

@basnia:

Η σκιά ακολουθεί πάντα ένα αντικείμενο όταν αυτό εκτίθεται στο φως και ίσως να είναι το τίμημα για την χαρά του φωτός.

Ο ψαράς και η ψυχή του είναι ένα πολύ ωραίο βιβλίο του Όσκαρ Ουάιλντ και συνδέει την σκια με την ψυχή.
Σ'ευχαριστώ για τις ευχές και αντεύχομαι!

Άστρια είπε...

@Κώστα, να είσαι κι εσύ καλά. Είναι εμφανές ότι αγαπάς το φως. Εξ άλλου εκτός από τις μέλισσες και το μέλι που περιέχει τόσο φως, ασχολείσαι και με την φωτο-γραφία:))

Άστρια είπε...

@Παναγιώτα μου, πολύ χαίρομαι που σε βλέπω:)) Είναι αλήθεια ότι για μας ο ήλιος στα ξένα δεν μπορεί να λάμπει όπως τον δικό μας, όμως υπάρχουν και τόσα άλλα όμορφα, όπως το πράσινο που περιγράφεις.
Σ' ευχαριστώ που έγραψες.

Φιλιά πολλάαα, περιμένω πάντα ν' ακούσω νέα σου:))

Ανώνυμος είπε...

Υπέροχο! Και αυτό το βιβλίο, ακόμα να το διαβάσω.
Παρεμπιπτόντως, στο Μουσείο Μπενάκη (πειραιώς) έχει μια έκθεση αφιερωμένη στη σκιά, αλλά δεν την έχω δει για να έχω άποψη

Άστρια είπε...

@Καντάβρ:

Καλώς το Καντάβρ μας:)
Ενδιαφέρουσα ακούγεται αυτή η έκθεση για τη σκιά!
Σου άφησα σχόλιο στο blog σου για την έκθεση που μας είχες προτείνει.
Αν θέλεις, ρίξε μια ματιά και σε μια προηγούμενη ανάρτησή μου "starry glances", στην απάντησή μου στο σχόλιο στον Κωνσταντίνο:)

Να είσαι καλά:))